Iowa Tinnitus Faaliyetleri Anketi ile Tinnitus Etkilerini Ölçme Anketi

Anketin Amacı ve Kapsamı

Iowa Tinnitus Faaliyetleri Anketi, kronik tinnitusun hastaların günlük yaşamındaki dört temel alana—duygular ve düşünceler, işitme ve iletişim, uyku, konsantrasyon—etkisini nicel bir ölçekle ortaya koyar.

• Hastaların rahatsızlık düzeyini sayısal veriye dönüştürerek karşılaştırmalı analiz yapmayı sağlar.

• Tedavi öncesi ve sonrası değişimi objektif olarak izlemeye olanak tanır.

• Bireysel tedavi ve rehabilitasyon planlarını, semptom ağırlığına göre önceliklendirmeye yardımcı olur.

Tablo: Iowa Tinnitus Faaliyetleri Anketi

Madde	İfade	Puan (0–100)
1	Tinnitusum rahatsız edici.
2	Tinnitusum bazı konuşma seslerini maskeleyebiliyor.
3	Aynı anda birçok şey olduğunda tinnitusum en önemli olana odaklanmamı engelliyor.
4	Duygusal huzurum, tinnitusumun en kötü etkilerinden biridir.
5	Gece uykuya dalmakta tinnitusum yüzünden zorluk yaşıyorum.
6	Tinnitusa bağlı işitme etkileri, işitme kaybımın etkilerinden daha kötüdür.
7	Bazı görevlerde konsantrasyonumu zorlaştırdığını hissediyorum.
8	Tinnitusum yüzünden depresyondayım.
9	Tinnitusum, işitme kaybım değil, müzik ve şarkı dinlememi engelliyor.
10	Tinnitusum yüzünden kaygılıyım.
11	Tinnitusum yüzünden bazı önemli görevlerde dikkatimi odaklamakta zorlanıyorum.
12	Keşke tinnitusum kaybolsa; çok sinir bozucu.
13	Uyku güçlüğüm, tinnitusumun en kötü etkilerinden biridir.
14	İşitme kaybıma ek olarak, tinnitusum konuşmaları anlamamı engelliyor.
15	Bir şeyi kesintisiz düşünememek, tinnitusumun en kötü etkilerinden biridir.
16	Uyku düzenimin bozulması yüzünden gündüz yorgunum.
17	Tinnitusumun konuşma anlamam üzerindeki etkisi, işitme kaybımın etkisinin ötesinde en kötü şeylerden biridir.
18	Gece boyunca tinnitusum yüzünden uyanık kalıyorum.
19	Sessiz bir odada okurken tinnitusum yüzünden konsantre olmakta zorlanıyorum.
20	Gece uyandıktan sonra tinnitusum yüzünden tekrar uykuya dalmak zor oluyor.

Puanlama Süreci

1. Her bir maddeyi 0–100 arası puanlayın:

   • 0 = “Tamamen katılmıyorum”

   • 100 = “Tamamen katılıyorum”

2. Alanlara ayırma:

   • Duygular ve Düşünceler: 1, 4, 10, 12

   • İşitme ve İletişim: 2, 6, 14, 17

   • Uyku: 13, 16, 18, 20

   • Konsantrasyon: 3, 7, 11, 15, 19

3. Yüzdeye çevirme:

   • Alan puanı = (İlgili soruların toplamı / soru sayısı)

   • Genel toplam = (Tüm soruların puanlarının toplamı / 20)

Alan Bazlı Değerlendirme

• Duygular ve Düşünceler: Anksiyete, depresyon, sinirlilik gibi ruhsal etkiler bu alanda ölçülür.

• İşitme ve İletişim: Tinnitusun konuşma algısını maskeleme ya da anlama zorluğu boyutu değerlendirilir.

• Uyku: Tinnitusun uykuya dalma ve uykuda kalma üzerine yarattığı zorluk puanlanır.

• Konsantrasyon: Gün içinde dikkat dağınıklığı, işi/okumayı sürdürememe gibi sorunlar bu kategoride yer alır.

Sonuçların Yorumlanması

• Yüksek Alan Puanı: Tinnitusun o alanda güçlü bir kısıtlama yarattığını gösterir.

• Alanlar Arası Karşılaştırma: Hangi yaşam boyutunun daha fazla etkilendiğini ortaya koyar.

• Genel Toplam: Hastanın genel tinnitus handikap düzeyini özetler.

Örnek: Duygular ve Düşünceler alan puanı %80, Uyku alanı %40 ise; Tinnitusun hastanın ruh sağlığına etkisi çok yüksek, uyku problemleri orta düzeydedir.

Klinik ve Rehabilitasyon Uygulamaları

• Tedavi Etkinliği İzleme: İlaç, işitsel terapi veya bilişsel davranışçı terapi gibi müdahalelerin etkisi düzenli aralıklarla ölçülerek izlenir.

• Önceliklendirme: En yüksek puanlı alanlara odaklanarak bireysel tedavi hedefleri belirlenir.

• Hasta İletişimi: Sayısal verilerle destekli geri bildirim, hastanın kendini daha iyi ifade etmesini sağlar ve motivasyonu artırır.

Bu anket, tinnitusun yaşam kalitesi üzerindeki çok boyutlu etkisini açık ve karşılaştırılabilir bir biçimde ortaya koyarak hem araştırmacılar hem de klinisyenler için etkili bir araç sunar.