Orta Kulak Mekaniklerinin Elektrofizyolojik Değerlendirilmesi: Akustik İmmitansın Rolü

Orta kulak ve kulak zarı patolojilerinin ayırıcı tanısında, 7. ve 8. kranial sinirler ve beyin sapı ile ilgili bozuklukların tespitinde akustik refleks değerlendirmeleri önemli bir rol oynar.

Bu değerlendirmeler, ses enerjisinin stapes’in tabanından oval penceredeki perilenfaya iletilmesi sürecini objektif olarak test etmeyi amaçlar. Ses enerjisinin iletilmesinde yaşanan aksaklıklar, kulak zarının ve orta kulak yapı taşlarının işlevselliği hakkında bilgi verir.

AKUSTİK İMPEDANS

İmpedans, bir sistemin kendisine uygulanan enerjiye karşı gösterdiği direnç olarak tanımlanır. Akustik impedans, kulak zarına çarpan ses enerjisinin zara ve kemikçik sistemine hareket ettirme çabasına karşılık olarak ortaya çıkan direnci ifade eder.

Orta kulak, kulak zarı ve kemikçikler bu enerjiye direnç gösterir ve bu dirence akustik impedans denir. Akustik impedans, kulak zarının ve orta kulağın akustik enerjiyi nasıl ilettiğini ve enerji akımına karşı nasıl tepki verdiğini anlamamıza yardımcı olur.

AKUSTİK ADMİTANS

Admitans, bir sistemin akustik enerjiyi geçirme yeteneğidir ve akustik impedansın tersidir. Akustik admitans, orta kulağın akustik enerjiyi geçirme kabiliyetini ifade eder. Akustik geçirgenlik, ses akışının kolaylığı olarak tanımlanır. Orta kulak, ses enerjisine direnç gösterse de bir miktar enerji bu sistem aracılığıyla iç kulağa geçer ve bu geçirgenliğe akustik admitans denir.

AKUSTİK İMMİTANS

Akustik immitans, impedans ve admitansın bileşenlerinden oluşur ve orta kulağın akustik enerjiyi transfer etme yeteneğini ölçer. İmmitans, akustik enerji akışının engellemelerle karşılaştığı noktaları belirler. İmmitans ölçümleri, Z (impedans) ve Y (admitans) ile ifade edilir. İmpedans, akustik enerji akışının orta kulaktan geçerken karşılaştığı engelleri, admitans ise bu enerji akışının kolaylığını ifade eder.

Bileşenler

1. Akustik Kondüktans (Ga): Admitansın reel unsurudur ve enerjinin geçiş kolaylığını sağlar. Direnç gösteren unsurlarından enerjinin geçişini ifade eder.

2. Akustik Suseptans (Ba): Admitansın varsayılan unsurudur ve sistemin kütle ve yay özelliklerinden enerjinin geçiş kolaylığını ifade eder.

3. Akustik Rezistans (Ra): İmpedansın reel unsurudur ve enerji geçişine sistemin direncini ifade eder.

4. Akustik Reaktans (Xa): İmpedansın varsayılan unsurudur ve kütle reaktansı ve komplians reaktansın toplamıdır.

İMPEDANSA NEDEN OLAN FAKTÖRLER

• Kulak Kemikçiklerinin Kütlesi (Mass): Orta kulak kemikçiklerinin kütlesi, akustik enerjinin iletiminde önemli bir rol oynar. Kemikçiklerin kütlesi arttıkça, sistemin enerjiye karşı direnci de artar.

• Ligament ve Kasların Katılığı (Stiffness): Orta kulak yapılarının esnekliği ve katılığı, akustik enerjinin iletimini etkiler. Katılık arttıkça, enerji geçişine karşı direnç de artar.

• Kulak Zarı ve Yuvarlak Pencere Membranının Kalınlığı: Bu yapıların kalınlığı, akustik enerjinin geçişini etkiler. Kalın membranlar, enerji geçişine daha fazla direnç gösterir.

• Orta Kulak Boşluklarındaki Hava Yoğunluğu: Hava yoğunluğu, akustik enerjinin iletiminde önemli bir faktördür. Yoğun hava, enerji geçişine karşı daha fazla direnç gösterir.

• Orta Kulak Boşluklarındaki Hava Akımının Kütle ve Sürtünme Etkisi: Hava akımı, akustik enerjinin iletimini etkileyen kütle ve sürtünme etkisi yaratır. Bu etkiler, enerji geçişine karşı direnç oluşturur.

• Kokleanın Yapısal Özelliği: Kokleanın yapısı, akustik enerjinin iletimini etkiler. Kokleanın yapısal özellikleri, enerji geçişine karşı direnci belirler.

AKUSTİK İMPEDANS ÖLÇÜMLERİ İLE ARAŞTIRILABİLECEK KRİTERLER

• Orta Kulak Boşluğunun Hava Basıncı: Orta kulak boşluğundaki hava basıncı, akustik enerjinin iletimini etkiler. Basınç değişiklikleri, enerji geçişine karşı direnç oluşturur.

• Orta Kulağın Statik İmpedance ve Compliance: Orta kulak yapılarının statik impedans ve compliance değerleri, akustik enerjinin iletimini etkiler.

• Timpanik Membranın Hareketliliği: Kulak zarının hareketliliği, akustik enerjinin iletimini etkiler. Hareketlilik, enerji geçişine karşı direnci belirler.

• Kemik Zincirin Hareketliliği: Orta kulak kemikçik zincirinin hareketliliği, akustik enerjinin iletimini etkiler. Hareketlilik, enerji geçişine karşı direnci belirler.

• Östaki Tüpünün Fonksiyon Görüp Görmediği: Östaki tüpünün işlevselliği, orta kulak basıncını düzenler ve akustik enerjinin iletimini etkiler.

AKUSTİK ENERJİNİN TRANSFERİ

Akustik enerjinin transferi, orta kulağın akustik enerjiye gösterdiği direnç ya da geçirgenlik özelliğine bağlı olarak ölçülür. Orta kulak kemikçik zinciri, kulak zarı ve oval pencere arasında düşük uyaranlarla titreşebilen bir sistemdir. Esneklik (compliance) ve direnç (stiffness) arasındaki denge, akustik enerjinin iletimini belirler. Kalın yapılar daha fazla direnç gösterirken, ince yapılar daha fazla esneklik gösterir.

Bu değerlendirmeler, akustik enerjinin orta kulaktan iç kulağa iletilmesinde karşılaşılan engelleri ve bu engellerin üstesinden nasıl gelindiğini anlamamıza yardımcı olur. Akustik impedans ve admitans ölçümleri, orta kulak patolojilerinin tespitinde ve tedavi sürecinin izlenmesinde önemli bir rol oynar.