Odyometri'de Maskeleme Nedir? Interaural Attenuasyon (IA) Özellikleri & Etkisi

Maskeleme yöntemine girmeden önce sesin fiziksel özelliklerini bilmek işin mantığını kavramak için önemli olacaktır.

Ses madde ve moleküllerin titreşimiyle oluşur. Dalga hareketidir. Ses; katı, sıvı ve gaz gibi maddesel ortamlarda yayılır. Sesin iletimi için mutlaka maddesel ortam gereklidir. Ses hızı gazdan katıya geçince artış gösterir. Örneğin, sesin hızı havada 340 m/s iken demirde 5100 m/s'dir.

İşitsel Testlerde Saf Ses İletim Yolları

1. Hava Yolu

   1. Supra-aural Kulaklık,

   2. İnsert Kulaklık,

   3. Hoparlör,

2. Kemik Yolu

   1. Kemik Vibratör

Hava Yolu İşitme Süreci: Ses dalgalarının işitme sistemimizde izlediği yol şu şekildedir; dış kulak yolu, orta kulak, koklea, VIII. kranial sinir ve santral işitme merkezidir.

Kemik Yolu İşitme Süreci: Bu işitsel yolda en büyük sağlayıcı titreşimdir. Bu işitsel yolda ise süreç; koklea, VIII. kranial sinir ve santral işitme merkezidir.

Interaural Attenuasyon Etkisi (IA)

Ses enerjisi kafanın bir tarafından diğer tarafına iletilirken, enerjisinin bir kısmını kaybeder. Karşı kulağa geçen sesin azalışın, kaybın ifadesi "interaural atenuasyon" (IA) olarak kullanılır.

Teoride IA değeri 40 dB ise, supra-aural kulaklıkla testi yapılan kulağa verilen saf ses 90 dB ise, test edilmeyen karşı kulağa ses 50 dB olarak geçecektir.

Test edilmeyen kulağa geçen ses şiddeti:

= dB HL (Test Kulağı) - IA

= 80 dB HL - 40 dB HL

= 40 dB HL olarak geçecektir.

Klinik uygulamalarda, supra-aural kulaklıklarla yapılan saf ses değerlendirmelerde tüm frekanslarda interaural attenüasyon (IA) değeri 40 dB olarak belirlenmiştir.

Kemik vibratörle yapılan uygulamalarda ise tüm frekanslarda interaural attenüasyon (IA) değeri o dB olarak belirlenmiştir.

Insert Kulaklıklarda Interaural Attenüasyon (IA) Değer Aralığı:

• 1000 Hz ve altındaki frekanslar için yaklaşık olarak 75-100 dB,

• 1000 üstü frekanslar için ise 50-95 dB olarak değişiklik göstermektedir.

Hava Yolunda Maskeleme: Supra-aural kulaklıkta interaural attenüasyon (IA) etkisi ortalama 40 dB iken, insert kulaklıkta interaural attenüasyon (IA) etkisi 60 dB olarak kabul edilebilmektedir.

Kemik Yolunda Maskeleme: Kemik vibratörde interaural attenüasyon (IA) etkisi 0 dB olarak kabul edilebilir.

Formülize edecek olursak, öncelikle test edilen ve test edilmeyen kulağın özelliklerini belirleyelim.

Test edilen kulak: Eşik ölçümünün yapıldığı kulak, saf ses uyaran, konuşma, tonal uyaran vb.

Test edilmeyen kulak: Eşik ölçümü yapılmayan kulak, gürültü, NB, WB vb.

Hava Yolu'nda Maskeleme:

Hava Yolu İşitme Eşiği (Test Edilen Kulak) (HYİE) - Hava Yolu İşitme Eşiği (Test Edilmeyen Kulak) ≥ Interaural Attenüasyon (IA) ≥ 40 dB

Test edilen, saf ses uyaranın verildiği kulak sol kulak olsun, bu durumda;

Sol Hava Yolu Eşiği - Sol Hava Yolu Eşiği ≥ IA ≥ 40 dB

Kemik Yolu'nda Maskeleme:

Hava Yolu İşitme Eşiği (Test Edilen veya Edilmeyen Kulak) (HYİE) - Kemik Yolu İşitme Eşiği (Test Edilen veya Edilmeyen Kulak (KYİE) ≥ 10 dB

Kemik yolu iletiminde interaural attenüasyon etkisi (IA) 0 dB olarak kabul gördüğü için eşiğin hangi kulakta -test edilen ya da test edilmeyen- olduğunu tespiti zordur.

Aşağıda Maskelemenin Yapılmadığı Yanlış Odyogram ile Maskelemenin Yapılmasıyla Doğru & Tutarlı Odyogram Örneği Yer Almaktadır:

[VestibuloCochlear (Vestibüler & Koklear), İşitme & Denge Bilimi'ne Hizmet Eden Topluluk için Oluşturulmuş, Deneyimsel ve Sonuçsal Bir Projedir.] [Odyometri & Odyoloji Camiası için Özgün Notları, Tasarımları & Derleme Makaleleri İçerir.]