Multifrekans ve Geniş Bant Timpanometri: Orta Kulak Patolojilerinde Tanı ve Değerlendirme

Timpanometri Nedir?

Timpanometri, orta kulak esnekliğinin (komplians) dış kulak yolundaki basınç değişikliklerine bağlı olarak ölçülmesidir. Bu yöntem, özellikle orta kulak patolojilerinin tanısında ve izlenmesinde yaygın olarak kullanılan, güvenilir ve etkili bir ölçüm aracıdır.

Klasik Timpanometri ve Limitasyonları

Klasik timpanometri sıklıkla 226 Hz probe tonla uygulanmaktadır. Ancak, bu yöntem her zaman orta kulak patolojilerinin ayrıntılı değerlendirilmesinde yeterli olmayabilir. İşte bu noktada multifrekans timpanometri devreye girer.

Multifrekans Timpanometri

Tanım ve Uygulama

Multifrekans timpanometri, 226 Hz ile 2000 Hz arasında değişik probe tonlarla elde edilen timpanogramların analizini sağlar. Farklı frekanslardaki probe tonların kullanılması, özellikle orta kulak patolojilerinin daha hassas bir şekilde tanımlanmasına olanak tanır.

Orta Kulak Patolojilerinde Yararları

Yüksek frekanslı probe tonlar, orta kulak sisteminin katılık etkisini artıran patolojilerde daha fazla değer taşır. Örneğin, otoskleroz, ossiküler zincirde parsiyel veya total ayrılma, orta kulak malformasyonları, primer kolesteatom, orta kulak tümörleri, osteogenesis imperfecta ve fibröz displazinin ayırıcı tanısında multifrekans timpanogram önemlidir.

Rezonans Frekansı

Orta kulak rezonans frekansı, timpanik membran ve kemikçik sisteminde en az enerji ile en fazla titreşim sağlayan frekanstır. Bu frekans, ses enerjisinin orta kulaktan kokleaya geçirgenliğinin maksimum olduğu frekanstır. Rezonans frekansını etkileyen iki faktör bulunur: kütle etkisi (mass) ve katılık (stiffness).

Orta kulak rezonans frekansı, özellikle yetişkinlerde, osiküler zincirin kütle etkisini ölçerek ossiküler zincirin fiksasyonu hakkında önemli tanısal bilgi verir. Normal orta kulak rezonans frekansı 800-1200 Hz arasındadır. Otosklerozlu orta kulak 1200 Hz’in üzerindeyken, bozulmuş kemikçik zincirinde 800 Hz’in altındadır.

Geniş Bant Timpanometri

Tanım ve Uygulama

Geniş bant timpanometri, 226 Hz - 8000 Hz aralığında ölçüm yapar ve geniş bant klik sinyali kullanır. Bu yöntem, geleneksel timpanometriye kıyasla daha geniş bir frekans aralığında ölçüm yaparak daha kapsamlı veriler sağlar.

Absorbans ve Reflektans

Absorbans, orta kulak tarafından emilen akustik enerji miktarını temsil eder ve absorbans grafiği, orta kulak patolojilerinin belirlenmesinde geleneksel timpanometriye göre daha etkilidir. Absorbans, absorbe edilen akustik gücün verilen akustik güce oranına eşittir.

Absorbans Grafiğinin Önemi

Yapılan birçok çalışmada, orta kulak patolojilerinin belirlenmesinde absorbans grafiğinin geleneksel timpanometriye göre daha iyi olduğu belirtilmiştir. Absorbans grafiği ile otoskleroz, flasit kulak zarı, osiküler zincir bozuklukları ve semisirküler kanal dehisansı gibi patolojiler daha net bir şekilde anlaşılabilir. Bebeklerde ise özellikle negatif orta kulak basıncı ve orta kulak efüzyonu daha net bir şekilde tespit edilir.

Basınçsız Absorbans Testi

Basınçsız absorbans testi ile ameliyattan yeni çıkmış hastaların monitörizasyonu yapılabilir. Bilindiği üzere bu tip hastalara basınçlı timpanometri ölçümleri yapılması önerilmez. Bu nedenle, basınçsız testlerle daha güvenli ve hassas ölçümler yapılabilir.

3D Timpanometri ve Geniş Bant Averajlanmış Timpanogram

3D Timpanometri

3D timpanometri, bir defada birçok frekans değerinin timpanogramını ölçerek geleneksel timpanogram eğrisinin yanı sıra absorbans grafiği ve rezonans frekansı hakkında bilgi verir. Bu yöntem, orta kulağın durumunu daha detaylı bir şekilde analiz etmeye olanak tanır.

Geniş Bant Averajlanmış Timpanogram (WB tymp)

Geniş bant averajlanmış timpanogram, farklı frekanslarda averajlanarak elde edilen bir timpanogramdır. Bu test, geleneksel timpanogramlara göre orta kulağın durumu hakkında daha fazla bilgi sağlar. WB tymp, gürültüye daha az duyarlıdır ve yenidoğanlarda 1000 Hz değerinde yapılan timpanogramlara göre daha fazla bilgi verir.

Sonuç

Multifrekans ve geniş bant timpanometri, orta kulak patolojilerinin tanısında önemli rol oynar. Bu yöntemler, orta kulak sisteminin durumunu daha ayrıntılı bir şekilde değerlendirmeye olanak tanır ve doğru tanı konulmasını sağlar. Orta kulak rezonans frekansı ve absorbans gibi ölçümler, işitme sisteminin durumu hakkında detaylı bilgi sunar ve tedavi sürecinde önemli bir rehber niteliği taşır.